Koopwoningen die voor veel mensen onbetaalbaar worden, jarenlange wachtlijsten voor een huurwoning, Nederland heeft een groot tekort aan huizen. Een van antwoorden: bouw sneller. Echter ervaren verschillende gemeenten grote tekorten aan ambtenaren om deze woningbouw te begeleiden.
Nederland zit in een enorme wooncrisis. Het woningtekort is opgelopen naar meer dan 300.000 woningen. Om dit terug te dringen moeten er volgens het kabinet de komende tien jaar één miljoenwoningen bij worden gebouwd. Dat betekent alle zeilen bij. Want de afgelopen jaren lukte het veelal niet eens om 75.000 woningen per jaar te bouwen, laat staan 100.000. Ondanks de dringende behoefte aan woningen, blijkt het in de praktijk lastig om het bouwtempo omhoog te krijgen. De bouw heeft last van personeelstekorten, er zijn te weinig bouwlocaties en procedures duren lang. Ook het gebrek aan kennis en capaciteit bij gemeenten blijkt een probleem.
Zo heeft Amsterdam onlangs een aantal nieuwbouwprojecten moeten uitstellen omdat de gemeente mede door bezuinigingen niet voldoende ambtenaren heeft om deze te begeleiden schijft het FD. Niet alleen in Amsterdam staan de bouwafdelingen onder druk, ook andere gemeenten hebben een tekort aan ambtenaren voor de begeleiding van woningbouw. Een probleem wat al langer speelt, maar pijnlijker wordt met de woningnood die aanzienlijk oploopt. Komende tien jaar moeten er een miljoen nieuwe woningen bijgebouwd worden om het woningtekort op te lossen.
Andere grote gemeenten hebben nog geen projecten op ‘hold’ hoeven zetten, maar een aantal herkent de uitdagingen qua capaciteit wel. De gemeente Utrecht merkt bijvoorbeeld dat de ambtelijke organisatie onder druk staat nu er zo veel gebouwd moet worden. Daarbij hebben bouwprojecten volgens de woordvoerder vertraging opgelopen door de coronacrisis.
Doordat de bouwproductie in de crisisjaren ongeveer halveerde, zijn veel mensen in de bouw hun baan kwijt geraakt. Ook bij gemeenten is toen flink gesneden bij de grond- en gebiedsafdelingen. Het Planbureau van de Leefomgeving noemde het personele tekort bij gemeenten en in de bouw deze week de grootste belemmering van de bouwsnelheid.
De oplossing voor de woningnood is het bouwen van veel woningen, maar dat duurt lang en veel mensen hebben nu een huis nodig. Snel te bouwen tijdelijke woningen kunnen soelaas bieden, gemeente Eindhoven neemt het voortouw.
Zonder een tijdelijke en flexibele houding rond het reguliere bestand aan woningen redden we het niet, zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft. “Plannen voor tijdelijke woningen hoeven niet de hele planologische molen door, dat scheelt veel tijd en de bouw kan heel snel, soms in een paar dagen, want die wordt in fabrieken voorbereid,” zegt Boelhouwer.
Het grootste knelpunt is het vinden van locaties, voegt Boelhouwer eraan toe. “Die zijn er genoeg, zeker. Maar gemeenten moeten het voortouw nemen bij het aanwijzen ervan en lang niet elke gemeente wil eraan.”
Eindhoven daarentegen wel, zij heeft er al ervaring mee. In 2019 werden er 350 studentenwoningen gebouwd, die vijftien jaar blijven staan. Tussen idee en oplevering zaten acht maanden. Inmiddels is het volgende project gestart er wordt er nieuwe wijk gerealiseerd van zevenhonderd woningen, voor zover bekend het grootste project met tijdelijke woningen in Nederland.
Blog: De arbeidsmigrant van de toekomst