Werkgevers en werknemers vrezen dat de komst van nog meer buitenlandse werknemers de nu reeds omvangrijke huisvestingsproblemen verder zullen verergeren. Daarom willen ze in cao’s afspreken om zich te houden aan minimale kwaliteitsnormen, zoals die nu al bestaan voor de uitzendbranche en de agrarische sector. Frank van Gool, aandeelhouder van KAFRA Housing, zet zich hard in voor deze minimale kwaliteitsnormen. Er zijn te veel misstanden die zich voordoen omtrent huisvesting van arbeidsmigranten en dat moet veranderen.
De kans is namelijk levensgroot dat werkgevers in andere sectoren met veel arbeidsmigranten, zoals de logistiek, op afzienbare termijn ook buiten de uitzenders om werknemers naar Nederland gaan halen en ook zelf hun huisvesting gaan regelen. Dat zou tot nog meer uitwassen met beddenverhuur of een wildgroei aan sectorale keurmerken kunnen leiden, vrezen vooral de vakbonden.
‘We willen eigenlijk naar een gewoon huurrecht zoals dat ook geldt voor studentenkamers, maar op deze manier zetten we het in ieder geval aan de onderkant dicht’, reageert FNV-bestuurder Erik Pentenga.
Spoedoverleg
De nieuwe afspraken zijn op centraal niveau gemaakt tussen werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO-Nederland en vakbonden FNV, CNV en VCP. Ze zijn vastgelegd in een aanbeveling die eind vorig jaar is verzonden naar alle partijen in het land die over cao’s onderhandelen. Als cao-partners aan de minister van Sociale Zaken vragen een cao algemeen verbindend te verklaren – waardoor die voor alle bedrijven in een sector geldt – moeten ze ook de huisvesting meenemen.
Tegelijkertijd hebben ze ministers Stientje van Veldhoven (Milieu en Wonen) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken) gevraagd om spoedoverleg met de ondertekenaars van de Nationale Verklaring (Tijdelijke) Huisvesting (EU-)Arbeidsmigranten uit 2012. Daar zitten behalve de rijksoverheid, werkgevers en vakbonden ook de gemeenten, commerciële verhuurders en woningcorporaties bij. ‘Hernieuwde samenwerking moet ertoe leiden dat de tekorten aan huisvesting en de misstanden met spoed worden teruggedrongen.’
Half miljoen
De ministers gaan daar graag op in, maar er is nog geen datum, zegt een woordvoerder van Koolmees woensdag. De minister staat positief tegenover afspraken over gecertificeerde huisvesting, al zijn cao’s een zaak voor sociale partners. Vlak voor kerst lieten vijf betrokken bewindslieden al in een brief weten dat ze de ‘goede intenties die uit de Nationale Verklaring spraken, willen doorontwikkelen.’
Er werken een kleine 500.000 mensen uit andere EU-landen in Nederland. Polen vormen veruit de grootste groep. Vier op de vijf Oost-Europeanen zitten op of net boven het minimumloon. Volgens de arbeidsinspectie misbruiken werkgevers huisvesting als verdienmodel. Werknemers zijn soms meer aan huur kwijt dan de 25% van het minimumloon die de werkgever maximaal mag inhouden, maar overtredingen zijn lastig te achterhalen.
Misstanden
Met de aanbeveling via de Stichting van de Arbeid – het formele overlegorgaan van werkgeversclubs en vakbonden – krijgt de kwestie nieuwe urgentie. Door de koppeling met cao’s komen ook andere werkgevers dan uitzendbureau’s en land- en tuinbouwers in het vizier. Tot hun ergernis krijgen die telkens de volle laag als er schrijnende misstanden in de publiciteit komen, terwijl klanten die druk zetten op steeds lagere loonkosten buiten schot blijven.
Werkgevers zouden zich volgens de aanbeveling via cao’s moeten verplichten om alleen nog gebruik te maken van een uitzendbureau dat minimaal is gecertificeerd door de Stichting Normering Flexwonen (SNF). Ook als ze zelf huisvesting aanbieden, zouden ze zich aan die kwaliteitsnormen moeten houden. Het SNF-keurmerk eist onder meer dat een huurder moet beschikken over 10 m2 leefruimte, met douche, toilet en kookgelegenheid onder één dak. Uitzendbureaus mogen ook alleen huur inhouden op het loon als ze over een SNF-certificaat beschikken. Medio 2019 waren er 14.559 SNF-locaties, met 92.150 bewoners.
Meer bouwen
De oproep is gericht op alle cao-partijen behalve de agrarische sector. Volgens Pentenga was dat de prijs om LTO-Nederland mee te krijgen. Die wil graag vasthouden aan zijn eigen AKF-norm, die tot Pentenga’s verdriet ‘kamperen bij de boer’ mogelijk maakt. Hij vindt wel dat het AKF de maximumhuur beter begrenst, namelijk tot 20% van het minimumloon, iets minder dan €80 per bed per week. Hij kent uitzendbureaus die meer dan €120 inhouden.
Ook werkgeversorganisatie VNO heeft zorgen over het gebrek aan huisvesting ‘en sommige misstanden bij malafide organisaties’, zegt een woordvoerder. ‘Ondernemers willen graag meedenken en helpen, maar er moet echt meer gebouwd worden en daar is meer hulp voor nodig vanuit het Rijk.’
Bron: Financieel Dagblad
