“Limburg ziet Poolse werknemers graag komen, er is alleen één probleem: er zijn geen huizen”. Deze kop van een recent nieuwsartikel laat weinig aan de verbeelding over. Limburgse ondernemers staan te trappelen om arbeidskrachten om hun vacatures in o.a. de logistiek, industrie en landbouw in te vullen. De grootste uitdaging ligt in de huisvesting van de arbeidskrachten, een uitdaging die KAFRA samen met haar partners oppakt!
Vergrijzing en bevolkingskrimp troef in Noord-Limburg
Noord-Limburg staat voor een grote uitdaging: de regio kampt in toenemende mate met bevolkingskrimp. Voorspellingen stellen dat alle regiogemeenten (Venray uitgezonderd) tussen nu en 2030 te maken krijgen met een afname van het aantal inwoners en dat de beroepsbevolking de komende 10 jaar met zo’n 15% afneemt. Ook zal de bevolking in de regio sterk vergrijzen; in Noord-Limburg is nu 19,6% van de bevolking 65-plus en dit zal toenemen tot ruim 32% in 2040.
Door de krimpende beroepsbevolking wordt de vijver waaruit werkgevers geschikte arbeidskrachten kunnen werven snel kleiner. Dat regionale werkgevers steeds moeilijker aan personeel komen en kampen met arbeidskrapte, wordt ook bevestigd door recente cijfers van het CBS. Begin 2019 stelde ongeveer één op de vier Noord-Limburgse werkgevers te kampen met een personeelstekort, terwijl dit aantal eind 2016 nog op slechts 9,9% lag.
Arbeidsmigranten meer gemeengoed; huisvesting blijft aandachtspunt!
Hoewel arbeidsmigranten al decennialang in de Noord-Limburgse land- en tuinbouw werken, is de afgelopen jaren sprake van een kwantatieve en kwalitatieve verandering in de arbeidsmigratie. Ten eerste is het aantal arbeidsmigranten explosief gegroeid, waardoor Noord-Limburg momenteel 35.000 tot 40.000 arbeidsmigranten telt. Daarnaast worden arbeidsmigranten tegenwoordig veel breder ingezet; bedrijven in onder meer de logistiek, industrie, zorg en zakelijke dienstverlening kiezen voor arbeidsmigranten om hun vacatures te vervullen. De komst van deze groep arbeidsmigranten heeft voor de regio meerdere voordelen. Ten eerste kunnen bedrijven hun personeelsvraag blijven invullen en blijft de economische groei behouden. Daarnaast profiteert de lokale middenstand van de consumptie door arbeidsmigranten en krijgt de lokale omgeving een boost doordat de arbeidsmigranten zich hier vestigen, deelnemen aan het verenigingsleven etc.
Toch kleven er ook uitdagingen aan de snelle groei van het aantal arbeidsmigranten, waarvan het schrijnende tekort aan goede huisvesting één van de belangrijkste is. Er is een indicatief tekort aan 10.000 bedden in Noord-Limburg, waardoor arbeidsmigranten bijvoorbeeld ver weg van de werklocatie of in reguliere woonhuizen worden gehuisvest. Huisjesmelkers maken misbruik van deze situatie door huizen of appartementen op te kopen en hier een groot aantal arbeidsmigranten te huisvesten. Dit leidt tot verdringing en oplopende huurprijzen, een probleem dat onder meer in Venlo speelt. Hier worden flats gewoonlijk bijvoorbeeld verhuurd voor €500, maar op dit moment worden hier vaak meerdere arbeidsmigranten gehuisvest die samen tot wel €1.300 betalen. “Huisjesmelkers doen goede zaken. De hoge huurprijzen maken de flats onbetaalbaar voor studenten en andere urgent woningzoekenden in de buurt”, zo stelt ook Peter Peeters, projectmanager Vastenavondkamp namens de gemeente.
Regionale samenwerking belangrijke oplossingsrichting
Om deze uitdaging aan te pakken is regionale samenwerking cruciaal, een conclusie die steeds vaker wordt onderschreven. Zo werken de acht Noord-Limburgse gemeenten al met elkaar samen om de huisvesting van arbeidsmigranten op regionaal niveau aan te pakken. Ook Provincie Limburg neemt hierin een meer actieve rol door de noodzaak van arbeidsmigranten voor de Limburgse economie in haar programma te erkennen en regionale initiatieven te stimuleren en faciliteren. Niet alleen is samenwerking op bestuurlijk niveau nodig, ook is het van belang om de samenwerking tussen gemeenten en werkgevers, uitzenders en andere stakeholders te versterken. Door de problematiek vanuit meerdere perspectieven te belichten, kennis en ervaringen uit te wisselen en de krachten te bundelen kunnen de meest optimale oplossingen voor de lokale situatie worden ontwikkeld. KAFRA Housing onderschrijft deze coöperatieve aanpak volledig en werkt daartoe nauw samen met diverse partners op regionaal en landelijk niveau. Zo neemt zij onder andere deel aan discussietafels en panelgroepen en organiseert zij op eigen initiatief meermaals per jaar rondleidingen, open dagen, klankbordgroepen en meer.
