Onderzoekers Radboud Universiteit: stel sociale effectrapportage arbeidsmigratie verplicht

Radboud-onderzoekers Tesseltje de Lange, Anita Böcker en Pascal Beckers pleiten voor een sociale effectrapportage voor arbeidsmigratie in relatie tot lokale bedrijvigheid. De effectrapportage dient de te verwachten sociale effecten van nieuwe of grotere bedrijvigheid en de daaraan mogelijk gepaarde toename van arbeidsmigratie in beeld te brengen.

Schaderapport

Een sociaaleffectrapportage lijkt op de al bestaande milieueffectrapportage (MER). De sociale rapportage garandeert evenmin als de MER dat er voortaan geen ‘schade’ meer wordt aangericht, maar brengt wel de te verwachten sociale effecten van nieuwe of grotere bedrijvigheid en de daaraan mogelijk gepaarde toename van arbeidsmigratie in beeld. Het gaat daarbij concreet om bijvoorbeeld de gevolgen voor arbeidsmigranten in de zin van ondermaatse huisvesting, gebrekkige sociale voorzieningen, maar ook de sociale cohesie van de directe woonomgeving.

Commissie Roemer

Het Aanjaagteam Arbeidsmigranten onder leiding van de huidige commissaris van de koning in Limburg, Emile Roemer, beveelde de verantwoordelijke minister voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip aan om een sociaaleffectrapportage voor arbeidsmigratie zo snel mogelijk in te voeren. De minister zegde toe om erover na te denken.

Bedrijfseffectrapportage

De onderzoekers pleiten voor een gestandaardiseerd onderzoek naar de effecten van arbeidsmigratie, te verrichten voordat een vergunning voor nieuw te ontwikkelen bedrijvigheid wordt afgegeven. Bij een bedrijfseffectrapportage gaat de aandacht vooral uit naar de extra huisvestingsbehoefte als gevolg van nieuwe bedrijvigheid. De rapportage moet aangeven hoe werkgevers en overheden in die verwachte behoefte willen gaan voorzien.

Goed voorbeeld

Het Huisvestingsbeleid 2021 van de gemeente Peel en Maas is hiervan volgens de onderzoekers een voorbeeld. Daarin wordt van werkgevers die tevens huisvesters zijn, gevraagd maatschappelijke verantwoording af te leggen. De gemeente wil van de werkgever weten wie de inleners zijn, met welke uitzendbureaus ze werken en hoeveel bedden gehuurd worden. Werkgevers met meer dan tachtig bedden moeten jaarlijks rapporteren hoe ze invulling geven aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit beleid is ook gaan gelden voor aanvragen tot uitbreiding en verlenging van een eerder verleende vergunning.  De onderzoekers zien dit voorbeeld als een best practice, omdat de verantwoordelijkheid bij werkgevers wordt gelegd en de gemeente niet wegkijkt.

Verder gaan

Hoogleraar Omgevingsrecht aan de Radboud Universiteit Tonny Nijmeijer wijst op het belang om in de ruimtelijk ordening naar alle eventuele gevolgen van arbeidsmigratie te kijken. Prima dat gemeenten de lokale economie proberen te stimuleren door nieuwe bedrijvigheid aan te trekken, maar wel graag met beleid dat oog heeft voor de huisvesting en het welzijn van arbeidsmigranten. Om dat beleid inhoud te kunnen geven, bepleit Nijmeijer juridisch dwingende regels, niet slechts toelichtingen of handreikingen. Dat kan bijvoorbeeld door in de provinciale verordening een artikel op te nemen dat gemeenten gebiedt om onderzoek te doen naar de sociale effecten van arbeidsmigratie.

Lees hier het complete bericht van de Radboud-onderzoekers.