KAFRA onderschrijft de conclusies van de expertsessie en gaat graag met individuele gemeenten en andere stakeholders in gesprek om te komen tot de best mogelijke lokale huisvestingsoplossing.
Tip 1: Neem je verantwoordelijkheid
Wees je als bestuurder van een gemeente of provincie ervan bewust dat je een verantwoordelijkheid hebt voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Denk aan het grote economisch belang binnen je gemeente of regio. Sommige regio’s zouden economisch instorten zonder de doelgroep, anderen zien arbeidsmigranten als oplossing om krimp tegen te gaan. Neem ook de verantwoordelijkheid voor de precaire positie waarin arbeidsmigranten vaak verkeren wanneer ze in illegale huisvesting wonen. Afwachten is geen optie, want het aantal arbeidsmigranten gaat naar verwachting alleen maar toenemen. “Het is onze verantwoordelijkheid om bepaalde situaties niet te accepteren”, benadrukt dagvoorzitter Hamit Karakus (Platform31) tijdens de expertsessie.
Voorbeeld: Tijdelijke huisvesting in Putten
In Putten regelt de gemeente de huisvesting in een van de vakantiepark. De gemeente weet dankzij een nachtregister precies wie hier verblijven – ook met het oog op de (brand)veiligheid. Om het voor omwonenden acceptabel te maken, is de afspraak gemaakt dat deze woonsituatie tijdelijk is. Over een paar jaar wordt het park getransformeerd naar groen en parkeren.
Tip 2: Vraag om een eerlijke verdeling
Spreek de rijksoverheid aan op haar verantwoordelijkheid en vraag om een eerlijke verdeling van lusten en lasten. Gemeenten die zich bereidwillig inzetten voor de huisvesting, doen dit vaak alleen voor ‘hun’ eigen arbeidsmigranten. Zij willen niet met kostbare middelen het woonvraagstuk van andere steden of bijvoorbeeld de Rotterdamse haven oplossen. Short stay arbeidsmigranten verplaatsen echter veel, waardoor je niet altijd duidelijke grenzen kunt trekken. Na een vakantieparkcontrole verplaatst de ondernemer bijvoorbeeld zijn arbeidsmigranten naar een ander vakantiepark en daarmee verplaatst het probleem zich – het zogenoemde waterbedeffect. Dan kan het Rijk een rol spelen.
Tip 3: Kweek allianties
Werk als één overheid samen en vorm samenwerkingsverbanden in de regio. Met een sterkere informatiepositie en samenwerking op regionaal niveau komen gemeenten en uitvoerende diensten malafide ondernemers sneller op het spoor en kunnen ze huisvesting uit de illegaliteit halen. Zo voorkom je als overheid makkelijker dat je onbedoeld uitbuitingssituaties faciliteert.
Voorbeeld: Ariadneproject in Gelderland
In het Ariadneproject werken alle 51 Gelderse gemeenten, provincie Gelderland, het Openbaar Ministerie, politie, het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC), de Belastingdienst, Koninklijke Marechaussee en Inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (iSZW) samen. Het project brengt geldstromen in kaart en kan zo situaties van (arbeids)uitbuiting boven tafel krijgen. Dat maakt duidelijk verschil: de samenwerkingspartijen zien dat een aantal uitzendbureaus haar huisvestingsbeleid aanpast.
Tip 4: Vraag ondernemers om een woest aantrekkelijk plan
Verleid lokale ondernemers om een huisvestingsplan te maken waar je als gemeente geen ‘nee’ tegen kunt zeggen. Stel randvoorwaarden op en denk mee over locaties. Laat je voorlichten en doe als bestuurder eerst regionaal onderzoek onder grote bedrijven: hoeveel arbeidsmigranten hebben zij in dienst? Hoe groot is het aandeel arbeidsmigranten binnen de eigen beroepsbevolking? “Alleen op de plekken waar gemeenten en ondernemers elkaar weten te vinden ontstaat transparantie en zien we goede praktijken rondom huisvesting”, brengt Wim Reedijk van Expertisecentrum Flexwonen in tijdens de bijeenkomst.
Tip 5: Beïnvloed de beeldvorming
De huisvesting van arbeidsmigranten ligt vaak politiek gevoelig. De gemiddelde Nederlander denkt bijvoorbeeld aan de concurrentie op de woningmarkt , overlast door overbewoning, verkeer in de straat om 5 uur ’s ochtends en een gebrek aan parkeerplaatsen. Toon als bestuurder lef en praat met je bewoners hierover. Deel ook positieve voorbeelden over arbeidsmigranten.
Tip 6: Sluit aan bij de beleving van arbeidsmigranten zelf
In de beleidsvorming en aanpak wordt veel gesproken óver (short stay) arbeidsmigranten, maar weinig mét hen. Wat vinden zij belangrijk tijdens hun verblijf? Tegen welke obstakels lopen zij op? Hoe lang willen ze blijven? Vraag je ook af of je wel representatieve mensen spreekt. Praat hierover met ondernemers, bezoek een vakantiepark of word als gemeente actief op sociale media of fora voor arbeidsmigranten.
Tip 7: Verruim je blikveld
Kies voor een integrale aanpak. Rust op het gebied van huisvesting betekent vaak dat er sprake is van minder overlast en uitbuitingssituaties. Short stay arbeidsmigranten brengen echter een breder palet van neveneffecten met zich mee. Met name wanneer mensen toch langer willen blijven. Denk aan onzichtbaarheid doordat ze niet staan ingeschreven, (valse) concurrentie op de markt, verdere druk op de woningmarkt, dak- en thuisloosheid en vraagstukken over zorg, welzijn en integratie. Bij de overgang van kort naar middellang of permanent verblijf is een snelle aanpak dus niet de oplossing. Zorg liever voor continuïteit en borging in reguliere werkprocessen van de gemeente.
Lees hier het originele artikel via Platform31.
